Proef oppompen brakke kwel Horstermeerpolder

Het waterschap onderzoekt samen met gemeente Amsterdam hoe we ervoor kunnen zorgen dat het brakke kwelwater in de Horstermeerpolder niet in de natuur terechtkomt en hoe we er drinkwater van kunnen maken.

In de Horstermeerpolder is een deel van het grondwater brak. Brak water zit tussen zoet en zout water in. Omdat de polder laag ligt, komt dit brakke grondwater naar boven. We noemen dit ‘brakke kwel’. Dit zoutere water is niet goed voor planten en dieren. Om ervoor te zorgen dat dit water niet in natuurgebieden als de Spiegelplas en het Naardermeer terechtkomt wordt nu zoet water uit het Markermeer via de Vecht de polder ingelaten. Dit zoete water duwt zoveel mogelijk brak kwelwater richting het Amsterdam-Rijnkanaal. Het inlaten van veel zoet water uit het Markermeer heeft invloed op het waterpeil van het Markermeer, dat niet onuitputtelijk is.  

Hoe ontstaat de brakke kwel? 

Door de diepe ligging van de Horstermeerpolder komt veel grondwater als kwelwater naar boven. Aan de randen van deze polder kwelt veel zoet water omhoog. Dat zoete water komt vanuit de hoger gelegen omgeving. In het midden van de polder komt zout water van grote diepte naar boven. Dit zoete en zoute water mengen zich in de poldersloten. Het gemengde polderwater bevat te veel zout. Dat is slecht voor de natuur, maar ook de landbouw. Het zoute polderwater pompen we met gemalen naar de Vecht. Daardoor zorgt het niet alleen in de polder, maar ook in de omliggende gebieden voor problemen met de waterkwaliteit. 

Huidige situatie: brak grondwater kwelt op in de polder 

Waarom doen we deze proef? 

Het waterschap onderzoekt of we het brakke grondwater al diep in de grond kunnen opvangen en wegpompen. Zo voorkomen we dat het zoute water in de polder omhoogkomt. Dat verbetert het oppervlaktewater wat goed is voor de natuur en biodiversiteit. Op die manier hoeft het zoute water ook niet meer op de Vecht geloosd te worden en hoeft er minder zoet water uit het Markermeer te worden gebruikt. In opdracht van de gemeente onderzoekt Waternet of we van dit brakke water drinkwater kunnen maken.  

Nieuwe situatie: door de onttrekking van brak grondwater blijft het water in de polder zoet 

In de volgende video wordt helder uitgelegd hoe we brakke kwel in de Horstermeerpolder willen temmen. Maar ook ontdek je waarom het project Temmen van de Brakke Kwel heet.

Wat levert de proef ons op? 

Als de proef succesvol is verbeteren we de kwaliteit van het oppervlaktewater wat goed is voor de natuur en de biodiversiteit, hebben we een extra drinkwaterbron en besparen wij zoet water uit het Markermeer. Het project wordt in dat geval ook mogelijk uitgebreid. Bovendien biedt het kansen voor andere polders binnen het waterschap die te maken hebben met brak kwelwater. 

Hoe ziet de proefinstallatie eruit? 

De proefinstallatie bestaat uit een put, de ‘winput’. Die gebruiken we om het brakke water vanuit de diepte op te pompen. Ook is een monitoringsput aangelegd waarmee kan worden gemeten en in beeld gebracht wat de effecten op de omgeving zijn.  Om het brakke kwelwater van de winput naar de rwzi Horstermeer te kunnen afvoeren zijn er transportleidingen aangelegd. Op de rwzi staat een proefcontainer. In deze container worden verschillende proeven gedaan om van het brakke kwelwater drinkwater te maken. Zo wordt er met behulp van de zuiveringstechniek ‘omgekeerde osmose’ het zout en andere stoffen uit het water gefilterd en wordt van brak water zoet water gemaakt. In de proefcontainer wordt onderzocht hoe omgekeerde osmose het best gebruikt kan worden voor dit type water.  

Wat gaan we doen of hebben we gedaan?

Wie is er betrokken bij de proef? 

Waterschap Amstel, Gooi en Vecht zorgt voor het onderzoek naar de toekomst van de brakke kwel. Gemeente Amsterdam is opdrachtgever voor het onderzoek naar hoe we van het zoute water drinkwater kunnen maken. Uitvoeringsorganisatie Waternet voert de onderzoeken uit. De provincie Noord-Holland en het Deltaprogramma Zoetwater dragen financieel bij aan de proef. 

Meer informatie

Meer informatie over de brakke kwel vindt u op de website van Waternet.