De Nieuwe Hollandse Waterlinie

Fort Uitermeer bij Weesp

In 1815 besluit Koning Willem I een nieuwe reeks forten aan te leggen: de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In de Vechtstreek wordt de waterlinie sterker gemaakt. De linie wordt aangepast aan de eisen van een modern leger. Er komen bomvrije ruimtes en torenforten. Zoals in Weesp, de Westbatterij bij Muiden en Fort Uitermeer (U verlaat deze site). Ook komen er nieuwe forten bij, zoals Fort Kijkuit (U verlaat deze site) en Fort Ronduit (U verlaat deze site) ten noorden van Naarden.

Net zoals bij de Oude Hollandse Waterlinie wordt bij de Nieuwe Hollandse Waterlinie land opzettelijk onder water gezet. Dankzij de aanleg van sluizen en kades gaat dit een stuk makkelijker dan vroeger.

Water als wapen

Is de vijand op komst? Dan worden de polders onder water gezet. Het water staat zo hoog dat legers er onmogelijk doorheen kunnen. Maar het water is niet diep genoeg om overheen te varen. Zo blijven vijanden op afstand.

Om polders snel onder water te zetten wordt eerst de Vecht afgesloten. Dit gebeurt bij de Nieuwersluis. Hierdoor stijgt de waterstand van de Vecht flink. Als het water in de rivier hoog genoeg staat, gaat het via sluizen en buizen tussen sloten de polders in.

De sluizen van de waterlinie worden ook al gebruikt om water af te voeren uit de polders. Hierdoor blijft het water op het gewenste peil. Een van die sluizen is de damsluis bij Tienhoven. Deze sluis heeft nu geen functie meer.

Forten en batterijen

Op sommige plekken blijven dijken en wegen boven water staan. Hier bouwt men forten en batterijen. Een batterij is een plaats waar wapens staan, zoals kanonnen.

Rondom Utrecht komen forten om de wegen naar de stad te verdedigen. In de 19^e eeuw konden kanonnen en andere wapens steeds verder schieten. De forten worden daarom steeds meer richting het oosten gebouwd.

Forten en sluizen op de kaart

Het gebied van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht staat vol met prachtige forten van de waterlinie. Sommige forten zijn open voor publiek. De geschiedenis van de Nieuwe Hollandse Waterlinie komt hier helemaal tot leven.

Sommige forten hebben een nieuwe functie gekregen. Bij Fort aan de Klop (U verlaat deze site) en Fort Uitermeer (U verlaat deze site) kunt u zelfs kamperen!

Fietsen langs de Hollandse Waterlinie

Op de fiets bezoekt u makkelijk de mooiste forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Hiervoor fietst u de speciale route Rondje Waterlinie. Een afwisselende tocht langs forten, water en natuur.

Bekijk fietsroute Rondje Waterlinie

Werelderfgoed Unesco

De Nieuwe Hollandse Waterlinie staat sinds juli 2021 op de lijst van Werelderfgoed van Unesco (U verlaat deze site). De Stelling van Amsterdam had sinds 1996 al deze status van Unesco. Beide linies gaan verder als Werelderfgoed 'Hollandse Waterlinies'.

De titel werelderfgoed is belangrijk voor het behoud en de ontwikkeling van de forten.