Gemaal Haarlemmerweg
Gemaal Haarlemmerweg is een poldergemaal uit 1884 en werkt nog steeds. Het pompt water uit de ‘Overbraker Binnenpolder’ naar de Haarlemmertrekvaart. Op de eerste verdieping woonde vroeger de sluiswachter. In 2016 is het gebouw helemaal opgeknapt.
Vandaag de dag
Het gebouw is ontworpen door Isaac Gosschalk (1838-1907). Het is gebouwd in de neorenaissance stijl (U verlaat deze site). Deze stijl zag je veel tussen 1870 en 1915. Men vergeleek deze periode met de Gouden Eeuw.
Feiten en cijfers
|
Monumentale status: |
Rijksmonument. Ook de sluis is een Rijksmonument. |
|
Bemalingsgebied: |
het gemaal pompt water uit de Overbraker Binnenpolder naar de Haarlemmervaart. |
|
Capaciteit: |
maximaal 22 m3/min. |
|
Soort pomp: |
1 werkspoor schroefpomp |
|
Waterpeil: |
van Overbraker Binnenpolder: NAP -2,15 m. naar Haarlemmertrekvaart NAP -0,40 m. |
Molen van de Overbraker Binnenpolder, uit 1883. Bron: Stadsarchief Amsterdam. Klik voor een vergroting en meer informatie (U verlaat deze site).
Adres
Haarlemmerweg 20, Amsterdam.
De geschiedenis van Gemaal Haarlemmerweg
10 en 11e eeuw: Het veengebied
In de 10e en 11e eeuw trekken boeren naar dit veengebied. Zij willen de grond vruchtbaar maken voor landbouw. Om water uit het veen te halen graven zij sloten. Deze liggen vanaf de oevers van het IJ landinwaarts. Doordat er water uit het veen gehaald wordt, zakt de bodem.
13e eeuw: Spaarndammerdijk en Sloterpolder
In de dertiende eeuw wordt de Spaarndammerdijk aangelegd. Hierdoor ontstaat de Sloterpolder. De dijk beschermt het gebied voor water van het IJ. Ook in deze polder blijft de bodem zakken. De stand van het water moet steeds verlaagd worden.
1631: Aanleg Haarlemmertrekvaart
Het gebied ten zuiden van de Spaarndammerdijk heet nu ‘Overbraker Binnenpolder’. In 1631 wordt voor de handel tussen Amsterdam en Haarlem een vaart aangelegd. Hiermee wordt de slingerende Spaarndammerdijk en het gevaarlijke water van het IJ omzeild.
Tegenwoordig
Regelmatig scheepvaartverkeer is er nu niet meer. De vaart heeft nog wel een functie om het water te beheren. Hoogheemraadschap van Rijnland voert water af via het deel tussen Halfweg en Westerpark.