Diemerzeedijk
De Diemerzeedijk loopt van Amsterdam tot de Diemerdammersluis. Die ligt ten oosten van IJburg. De dijk is in de 13e eeuw aangelegd. Hij moest het land tegen de Zuiderzee beschermen. In de dijk liggen twee sluizen: de Ipenslotersluis en de Diemerdammersluis.
Loopt u vandaag de dag over de Diemerzeedijk? Dan ziet u allerlei soorten huizen: de nieuwe stadswijk IJburg. Deze wijk bestaat uit opgespoten eilanden in het IJmeer. In totaal komen er zes eilanden. Daar wonen straks zo’n 45 duizend mensen.
Naast de Diemerzeedijk beheren wij nog veel meer dijken om overstromingen en wateroverlast te voorkomen. We onderhouden deze dijken goed.
Geschiedenis van de Diemerzeedijk
De veengebieden rondom Amsterdam komen vanaf de 11e eeuw steeds lager te liggen. Dat maakt het risico op overstromingen door de Zuiderzee groter. De Allerheiligenvloed in 1170 is de aanleiding om de Diemerzeedijk aan te leggen. In de eeuwen daarna breekt de dijk vaak door. De dijk wordt keer op keer versterkt. In 1916 breekt de Diemerzeedijk bij Fort Diemerdam door. Dit is de laatste overstroming. In 1932 wordt de Afsluitdijk gebouwd. Vanaf dan houdt de Diemerzeedijk dus geen Zuiderzeewater meer tegen. De Diemerzeedijk houdt nu water van het Markermeer tegen. Hieronder leest u meer over de geschiedenis.
Opschonen voor de komst van IJburg
Voordat IJburg er kwam, moest de Diemerzeedijk worden opgeschoond. De gemeente heeft de plek namelijk jaren gebruikt als stortplaats. Ook verbrandde de gemeente er huisvuil en chemisch afval. Het schoonmaken van het gebied duurde van 1990 tot 2002.
Het vuil in de bodem mag niet weglekken. Daarom is er om het gebied een 15 kilometer lange damwand gekomen. Deze damwand is 18 meter diep. Bovenop het afval is een laag aarde van twee meter gestort. Nu loop je door hier een prachtig stadspark: het Diemerpark.
Uitwateringssluizen
In de Diemerzeedijk liggen twee sluizen. De Ipenslotersluis ligt ten oosten van de A10. En de Diemerdammersluis ligt bij het fort Diemerdam. De sluizen zijn in de 13e eeuw gebouwd. Deze sluizen gebruiken we bij hoge waterstanden in het landelijke gebied bij Amstelveen en Ouderkerk aan de Amstel. De sluizen voeren water af naar het IJmeer.
Gemeenlandshuis
Op de Diemerdijk staat ook het Gemeenlandshuis. Ruim 250 jaar was het Gemeenlandshuis eigendom van het waterschap. Sinds 2008 is het gebouw in bezit van Vereniging Hendrick de Keyser. Die liet het pand flink herstellen. Tegenwoordig is Het Gemeenlandshuis ook een prachtige trouwlocatie.
Wandelroute Waterkeringpad
Het Waterkeringpad is een wandelroute tussen Amsterdam Centraal Station en Huizen. De route is in 8 stukken verdeeld. Als u deze mooie wandelroute loopt komt u ook over de Diemerzeedijk.
Feiten en cijfers
| Functie: | primaire waterkering. Tot 1932 een zeewaterkering. |
| Waterpeil: | IJmeer: zomerpeil NAP -0,20 m Winterpeil NAP -0,40 m. Nieuwe Diep/Amsterdam-Rijnkanaal: NAP -0,40 m. |
| Kruinhoogte: | ongeveer NAP +3,00 m |
| Lengte: | ongeveer 7 km |
Geschiedenis van de Diemerzeedijk
1200: Aanleg
De veengebieden rondom Amsterdam komen vanaf de 11e eeuw steeds lager te liggen. Dat maakt het risico op overstromingen door de Zuiderzee groter. De Zuiderzee en het IJ ontstonden in 1170 door de Allerheiligenvloed, een van de grootste in die eeuw. Die vloed is de aanleiding om de Diemerzeedijk aan te leggen.
1421: Sint Elisabethsvloed
Op 18 en 19 november 1421 spoelt de Sint Elisabethsvloed over grote delen van Nederland. Ook de Diemerzeedijk breekt, bij Iepensloot.
1423: Organisatie van het dijkrecht
De Hertog Jan van Beieren zorgt in 1423 dat het dijkrecht georganiseerd wordt. Dat zijn de wetten die gaan over het onderhoud van dijken.
1440: dijkversteviging met palen
In 1440 wordt de Diemerzeedijk verstevigd. Dat gebeurt door eiken palen diep in de dijk in te heien. Tegen de voet van de dijk komen keien. De oever wordt beschermd met een houten wand en matten van zeewier.
16e eeuw: Hoogheemraadschap Zeeburg en Diemerdijk
Voor Diemen wordt het onderhoud te duur. Het onderhoud van de dijken gaat daarom in de 16e eeuw over naar Amsterdam.
1730: Paalworm en nieuwe verstevigingen
Paalworm zorgt voor grote schade aan houtwerk in dijken en sluizen Een paalworm is een lange mossel. Waarschijnlijk komt dit diertje met schepen vanuit Suriname, de Antillen en Oost-Indië.
1787: Fort Diemerdam
Ten oosten van de Diemerdammersluis ligt Fort Diemerdam, uit 1787. Het is officieel geen fort, maar een kustbatterij.
1880: Aanpassing voor Stelling van Amsterdam
Later komen er aanpassingen. Dat is nodig omdat er sluizen komen voor de Stelling van Amsterdam. Deze lijn van forten rondom Amsterdam is aangelegd tussen 1880 en 1920
1932: Aanleg afsluitdijk
In 1916 breekt de Diemerzeedijk bij Fort Diemerdam door. Dit is de laatste overstroming. In 1932 wordt de Afsluitdijk gebouwd. Vanaf dan houdt de Diemerzeedijk dus geen Zuiderzeewater meer tegen.
Vanaf 1970: Andere namen van het Hoogheemraadschap
In 1970 gaan de taken van het Hoogheemraadschap Zeeburg en Diemerdijk over op het Hoogheemraadschap Amstelland.