Oostzanerdijk heeft weer Noor(d)se keien
14 december 2022Op de Oostzanerdijk in Amsterdam-Noord is vorige week een monument onthuld dat herinnert aan de vroegere strijd tegen het water. De zwerfkeien die tot de jaren 50 op de dijk lagen zijn weer te bewonderen.
De Stichtingen HATO (Historisch Archief Tuindorp Oostzaan), NDSM-Herleeft en Tuindorp Oostzaan Leeft kregen het idee om de Noorse keien, ook wel met een knipoog Noordse keien genoemd, als monument terug te brengen op de Oostzanerdijk. Ze kwamen op dit idee door de herdenking van het 100-jarig bestaan van de wijk Tuindorp Oostzaan.
Denkend aan vroeger
Het monument is een stenen vlakte van ongeveer 40 vierkante meter en bestaat uit Noorse keien. De keien herinneren aan de tijd dat op deze plek langs de dijk grote Noorse keien lagen. In “het dorp” waren deze keien een favoriet bij spelende kinderen. Er werden vaak familiekiekjes gemaakt. Het monument doet denken aan vroeger. Dat is ook te lezen en zien op het informatiebord en de foto’s die bij het monument staan.
Hunebedden voor dijkversteviging
Het monument is ook bedoeld als herinnering aan de tijd dat deze dijk overstromingen moest voorkomen. In de 18de eeuw werden de dijken langs de Zuiderzee bedreigd door de paalworm. Dit beestje vrat aan de houten palen die deel uitmaakten van de dijken. Daarom werden de dijken versterkt en dat deed men met stenen uit onder andere Drenthe. Daar zijn veel zwerfkeien terecht gekomen door de gletsjers tijdens de IJstijd. Er zijn toen zelfs hunebedden afgebroken om de stenen te gebruiken om dijken mee te verstevigen.
Dijkdoorbraak in de jaren 60
De oudere bewoners van Tuindorp Oostzaan weten hoe belangrijk dijken zijn. In de ochtend van 14 januari 1960 brak de dijk bij Zijkanaal H door. Rijkswaterstaat verlaagde het waterpeil op het IJ tijdelijk, waardoor het water iets zakte. Toch duurde het een week voor bewoners naar hun huizen terug konden. Dat de 10.000 bewoners van de wijk in Amsterdam-Noord werden verrast door het water en moesten evacueren, wordt nu vooral afgedaan als 'vervelend'. Maar de bewoners van het tuindorp vinden na 62 jaar vooral het gevoel van saamhorigheid dat bij de bevolking ontstond het belangrijkste.
Monument onthuld
Het monument werd op vrijdag 9 december onthuld door onze dijkgraaf Joyce Sylvester, Piet de Roo van Stichting Tuindorp Oostzaan, stadsdeelbestuurder Yassmine el Ksaihi en waterschapsbestuurder Klazien Hartog van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.